Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

I C 1130/17 - zarządzenie, wyrok, uzasadnienie Sąd Rejonowy w Sandomierzu z 2018-01-29

Sygn. akt I C 1130/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 stycznia 2018 r.

Sąd Rejonowy w Sandomierzu I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSR Anna Baran

Protokolant: staż. Anna Ostrowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 stycznia 2018 r. w S.

sprawy z powództwa U. N.

przeciwko (...) sp. z o.o. z siedzibą w W.

o zniesienie służebności przesyłu

orzeka:

I.  oddala powództwo.

II.  nie obciąża powódki kosztami procesu za I instancję.

Sygn. akt I C 1130/17

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 29 stycznia 2018r.

Powódka U. N. w pozwie przeciwko (...) sp. z o.o. w W. domagał się zniesienia służebności przesyłu ustanowionej na działce o nr (...) położonej w W. gminy W. ustanowionej na rzecz pozwanej postanowieniem Sądu Rejonowego w Sandomierzu w sprawie o sygn. akt I Ns 64/13.

W uzasadnieniu pozwu, powódka podniosła, że pozwana do dnia wskazanego w orzeczeniu Sądu tj. 31 grudnia 2016r., nie wybudowała sieci gazowej wysokiego ciśnienia. Powódka podniosła również, że przedmiotowa służebność jest dla niej szczególnie uciążliwa, albowiem ogranicza jej rozwój gospodarczy i zapewnienie rodzinie dochodów potrzebnych do życia.

W piśmie procesowym z dnia 15 stycznia 2018r. powódka powtórzyła argumentację zawartą w pozwie; dodatkowo podniosła również, że nigdzie w przepisach prawnych nie ma, aby cel publiczny był ważniejszy od celu prywatnego. Służebność przesyłu jest dla powódki szczególnie uciążliwa, albowiem ogranicza rozwój gospodarczy i uzyskanie dochodów potrzebnych do życia. Na przedmiotowej działce, od drogi publicznej do ustanowionej służebności, został posadzony sad czereśniowy zaś ustanowiona służebność znajduje się na końcu działki, co powoduje, że powódka nie może obciążonej części użytkować rolniczo, ponieważ nie posiada dojazdu sprzętem rolniczym do tej części działki. Rozmiar kombajnu zbożowego, kombajnu ziemniaczanego i innego sprzętu rolniczego jest większy niż rzędy sadu czereśniowego. Powódka podniosła, że ziemia stanowi dla niej wielką wartość, gdy stanowi źródło utrzymania jej i jej rodziny. (k. 42-43)

Pozwana (...) sp. z o.o. w W. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa.

Pozwana podniosła, że niewykonanie gazociągu na działce obciążonej służebnością nie może stanowić przesłanki jej zniesienia. Przedmiotowa służebność została ustanowiona, aby umożliwić realizację inwestycji celu publicznego o znaczeniu lokalnym i ponadlokalnym tj. gazociągu wysokiego ciśnienia relacji S. - O.. Służebność została ustanowiona bezterminowo, jej przebieg został określony w sposób najmniej obciążający nieruchomość powódki natomiast ograniczenie terminowe dotyczyło jedynie czasowego zajęcia pasa budowalno-montażowego. Pozwana podniosła, że prowadzi już prace przy budowie gazociągu, został zrealizowany zespół zaporowo - upustowy przy ul. (...) w S. jak również są przygotowywane przetargi na realizację następnych obiektów i części liniowych zaś pas służebności jest stosunkowo niewielki i pozwala na realne wykorzystywanie nieruchomości w zakresie nieobciążonym. (odpowiedź na pozew k. 12-15)

W sprawie tej Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Sąd Rejonowy w Sandomierzu postanowieniem z dnia 23 grudnia 2014r. w sprawie o sygn. akt I Ns 64/13 ustanowił nieruchomości położonej w W. gmina W. oznaczonej numerem ewidencyjnym (...) stanowiącej własność uczestniczki U. N., dla której w Sądzie Rejonowym w Sandomierzu prowadzona jest księga wieczysta (...) na rzecz (...) Spółka z o.o. w W. służebność przesyłu polegającą na prawie do:

1)  wybudowania gazociągu wysokiego ciśnienia M. (...).0MPa o średnicy (...) wraz z linią światłowodową i urządzeniami towarzyszącymi pasem gruntu o powierzchni 451 m 2 (po 4 m od osi gazociągu) wyznaczonym punktami nr 2-10-9-8-2 przedstawionymi na mapie dla celów prawnych sporządzonej przez geodetę W. K. przyjętej do Państwowego Zasobu Geodezyjnego i Kartograficznego Starostwa Powiatowego w S. w dniu 01.08.2013 r. za numerem (...)- (...) oraz pozostawienia wyznaczonej powierzchni wolnej od zabudowy, nasadzeń drzew, krzewów i od jakiejkolwiek działalności mogącej zaszkodzić sieci gazowej, a nadto do eksploatacji wymienionych urządzeń służących do przesyłu gazu i swobodnego dostępu do tych urządzeń obejmującego prawo wejścia, wjazdu oraz wykonywania robót budowlanych przez wnioskodawcę w celu kontroli, konserwacji, modernizacji, naprawy, przebudowy, remontów oraz wymiany wyżej wymienionych urządzeń;

2)  czasowego zajęcia na okres budowy pasa gruntu o powierzchni 1063m 2 obejmującego obszar jak w pkt. I ust. 1 postanowienia, a nadto obszaru o pow. 612 m 2 wyznaczonego punktami nr 8-9-10-11-12-1-8 przedstawionymi na mapie dla celów prawnych sporządzonej przez geodetę W. K. przyjętej do Państwowego Zasobu Geodezyjnego i Kartograficznego Starostwa Powiatowego w S. w dniu 01.08.2013 r. za numerem (...)- (...) w celu wykonania niezbędnych prac transportowych, spawalniczych, ziemnych i innych prac związanych z budową sieci gazowej wysokiego ciśnienia, w tym układaniem przewodów i urządzeń służących do przesyłu gazu wraz z urządzeniami towarzyszącymi - na okres 30 dni od dnia rozpoczęcia w/w robót, nie później niż do 31 grudnia 2016 r. Przedmiotowe postanowienie uprawomocniło się w dniu 31 maja 2016r. (postanowienie SO w Kielcach z dnia 31 maja 2016r. sygn. akt II Cz 536/15)

Pozwana realizuje inwestycję celu publicznego pod nazwą „Budowa gazociągu relacji S. - O.”. W dniu 30 czerwca 2017r. pozwana zawarła umowę na dofinasowanie dla inwestycji nr (...).07.00 - 00 - (...) - 00 w ramach działania 7.1 - rozwój inteligentnych systemów magazynowania, przesyłu i dystrybucji energii oś priorytetowa VII - poprawa bezpieczeństwa energetycznego - Program Infrastruktura i Środowisko na lata 2014 - 2020 celem pokrycia części kosztów. Decyzja o budowie nowego gazociągu wysokiego ciśnienia DN 500 została podjęta ze względu na konieczność zastąpienia wyeksploatowanego gazociągu DN 3000, którego dalsze użytkowanie jest niecelowe ze względu na ryzyko zwiększonej awaryjności oraz ograniczenie możliwości przesyłowych. Celem inwestycji jest zapewnienie niezawodności dostaw paliwa gazowego, zwiększenie przepustowości sieci gazowej oraz poprawa bezpieczeństwa eksploatacji sieci gazowej, co przekłada się również na poprawę bezpieczeństwa mieszkańców. Inwestycja będzie przebiegać przez obszar województwa (...), powiatu (...) - miasta S. i gmin S., O., W., powiatu (...) - gmin O., W., powiatu (...) - miasta i gminy Ć. oraz gminy B. i miasta O.. Przedmiotowa inwestycja ma kluczowe znaczenie dla możliwości rozwoju gospodarczego województwa (...) i południowej części województwa (...). Przedmiotowy gazociąg będzie miał również strategiczne znaczenie dla dostawy gazu z węzła Z. w S. do O. i dalej do K.. Umożliwi to pokrycie rosnącego zapotrzebowania na gaz w części województwa (...) oraz na terenie sąsiedniego województwa (...).

Inwestycja w fazie projektowania została podzielona 5 etapów zaś sam etap realizacji został podzielony na zadania. Nieruchomość pozwanej znajduje się na odcinku inwestycji oznaczonym jako etap IV zadanie 2. Etap pierwszy inwestycji polegający na budowie gazociągu na terenie Huty (...) wraz z infrastrukturą towarzyszącą została zrealizowany w całości w dniu 18 lutego 2014r. Drugi etap przedmiotowej inwestycji obejmujący budowę gazociągu wysokiego ciśnienia wraz z infrastrukturą towarzysząca oraz rurociągiem światłowodowym od węzła sieci (...) S.A. przy ul. (...) do zespołu zaporowo - upustowego przy u. (...) oraz budowę stacji redukcyjno - pomiarowej przy ul. (...) w S. wraz z nawanialnią gazu i układem zaporowo - upustowym na terenie stacji i infrastruktury towarzyszącej, aktualnie są realizowane, wykonano około 80% zadania zaś planowany termin jego zakończenia przypada na 31 sierpnia 2018r.

Etap III inwestycji obejmuje zadanie nr 6 S. Lewobrzeżny, K., S. P., C., W.. Zdanie obejmuje budowę gazociągu wysokiego ciśnienia DN 500 o długości 7,319 km, budowę dwóch układów zaporowo-upustowych i gazociągów wysokiego ciśnienia łączących z stację redukcyjno- pomiarową I stopnia przy ul. (...) w S. i D., budowę rurociągu dla prowadzenia kabla światłowodowego oraz ułożenie linii kablowej ochrony katodowej.

Etap IV inwestycji obejmuje zadanie nr 2, które będzie realizowane na obszarze miejscowości W., Ł., S., J., J., B.. Zadanie obejmuje budowę gazociągu wysokiego ciśnienia DN 500 o długości 14,789 km, budowę układu zaporowo upustowego w B. wraz ze śluzami nadawczo odbiorczymi wraz z gazociągiem wysokiego ciśnienia zasilającym stację redukcyjno-pomiarową I stopnia w B. o długości 340 m, budowę trzech układów zaporowo-upustowych i gazociągów w/c zasilających stacje redukcyjno- pomiarowe I stopnia w Ł., D. - D., S. o długości łącznej 1,475 km, budowę rurociągu dla poprowadzenia kabla światłowodowego oraz ułożenie linii kablowej ochrony katodowej. Ten etap inwestycji będzie realizowany na 390 działkach.

Etap V inwestycji obejmuje kilka zadań, które będą realizowane na terenie O. (zadanie nr 1 i 3), B., G., B., G., D. (zadanie nr 2), B., J., M., D., W., W., J., Ć., D., J., S., Chmielowa, O. Św. obręb 39, 40, 41, 42, 47, 49, 50, 51 (zadanie nr 5) Zadanie nr 1 obejmuje budowę stacji redukcyjno - pomiarowej Z. wraz z budowę gazociągu wysokiego ciśnienia DN 200 o długości 0,028 km (gazociąg ten stanowi odnogę od gazociągu DN 500 - zasilać ma stację). Zadanie nr 3obejmuje budowę gazociągów średniego ciśnienia DN 315, DN 160 i DN 110 stanowiących infrastrukturę towarzyszącą gazociągu DN 500 o długości łącznej 1,697 km. Zadanie nr 4 obejmuje budowę gazociągu wysokiego ciśnienia DN 500 o długości 12,454 km, budowę układu zaporowo upustowego i gazociągu wysokiego ciśnienia zasilającego Zakład (...), budowę rurociągu dla prowadzenia kabla światłowodowego, oraz ułożenie linii kablowej ochrony katodowej. Zadanie nr 5 obejmuje budowę gazociągu wysokiego ciśnienia DN 500 o długości 13,890 km, gazociągów zasilających DN 300 o długości 3,698 km, DN 200 o długości 0,006 km, budowę stacji zaporowo - upustowej M., budowę 2 układów zaporowo-upustowych, budowę gazociągów wysokiego ciśnienia łączących ze stacjami zaporowo-upustowymi I stopnia w O., w C., w Ć. oraz Huty (...) o łącznej długości 1,041 km, budowa rurociągu dla prowadzenia kabla światłowodowego, ułożenie linii kablowej ochrony katodowej oraz wybudowanie i uruchomienie linii światłowodowej wzdłuż gazociągów DN 500 i DN 300 oraz istniejącego gazociągu wysokiego ciśnienia DN 400.

W ramach trzech ostatnich etapów inwestycji pozwana podjęła działania nakierowane na uzyskanie pozwoleń na budowę. Łącznie przy realizacji tej inwestycji założono uzyskanie 23 pozwoleń na budowę, z której to liczby pozwana posiada 10 zaś dwa kolejne znajdują się w fazie realizacji.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie następujących dowodów: informacji o stanie inwestycji k. 64-73, wypisu z rejestru gruntów i odpisu z księgi wieczystej k. 39-40, postanowienia SR w Sandomierzu w sprawie o sygn. akt I Ns 64/13, postanowienia SO w Kielcach w sprawie o sygn. akt II Ca 536/15 - w aktach tut. Sądu o sygn. I Ns 64/13, dokumentów z przebiegu postępowania administracyjnego dołączonych do informacji o stanie inwestycji k. 76-111, zeznań świadka W. R. k. 113 - 114.

W sprawie tej Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest niezasadne i nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 294 k.c. właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zniesienia służebności gruntowej za wynagrodzeniem, jeżeli wskutek zmiany stosunków służebność stała się dla niego szczególnie uciążliwa, a nie jest konieczna do prawidłowego korzystania z nieruchomości władnącej. Zgodnie natomiast z art.295 k.c. jeżeli służebność gruntowa utraciła dla nieruchomości władnącej wszelkie znaczenie, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zniesienia służebności bez wynagrodzenia. Z kolei art. 304 5 k.c. stanowi, że do służebności przesyłu stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych.

Zgodnie z ogólnymi regułami rozkładu ciężaru dowodu wykazanie przesłanek uzasadniających zniesienie służebności przesyłu obciąża powódkę. Zgodnie bowiem z ogólną regułą z art. 6 k.c. i w myśl art. 232 k.p.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Wskazana zasada oznacza, że powód składając pozew powinien udowodnić fakty, które świadczą o zasadności powództwa. Rzeczą powódki, przy domaganiu się zniesienia służebności w oparciu o przepis art. 295 k.c., pozostawało zatem udowodnienie, że przedmiotowa służebność straciła dla pozwanej wszelkie znaczenie.

W ocenie Sądu powódka nie udowodniła tej przesłanki, albowiem nie wykazała, że pozwana zaniechała realizacji inwestycji polegającej na budowie gazociągu wysokiego ciśnienia lub zmieniła jej planowany przebieg w taki sposób, że aktualnie nie przebiega już przez jej nieruchomość. Przesłanka „utraty wszelkiego znaczenia” w rozumieniu art. 295 k.c. zachodzi bowiem wówczas, gdy odpadną przesłanki ustanowienia służebności. Modyfikacja tej przesłanki z uwzględnieniem specyfiki służebności przesyłu wynikającej z zasady odpowiednego stosowania przepisów o służebnościach gruntowych oznacza przyjęcie, że zniesienie tej służebności może nastąpić, jeżeli utraciła ona dla przedsiębiorstwa wszelkie znaczenie. Ma to miejsce wtedy, gdy służebność przesyłu przestała przynosić jakąkolwiek korzyść gospodarczą przedsiębiorstwu, a więc gdy przesłanki ustanowienia tej służebności przestały istnieć. W niniejszej zaś sprawie niczego takiego nie można przyjąć, albowiem przedmiotowa służebność jak wynika z postanowienia Sądu w sprawie o sygn. akt I Ns 64/13 została ustanowiona w celu wybudowania gazociągu o określonych parametrach. Nie budzi zaś wątpliwości, że prace nad realizacją tej inwestycji cały czas są kontynuowane, przy czym pierwszy etap tej inwestycji został już zakończony zaś drugi jest znacznie zaawansowany, albowiem zakładany termin realizacji przypada na 31 sierpnia 2018r. Cały czas podejmowane są również czynności niezbędne do realizacji kolejnych założonych etapów inwestycji, które aktualnie polegają na uzyskiwaniu pozwoleń na budowę, które są niezbędne do rozpoczęcia prac na nieruchomości. To, że aktualnie nie toczą się prace na nieruchomości powódki nie oznacza, że pozwana zaniechała realizacji przedmiotowej inwestycji względnie zmieniła jej planowany przebieg. Zarówno z pisemnej informacji o stanie inwestycji jak i zeznań świadka W. R. wynika, że przedmiotowa inwestycja jest stale realizowana, zakładany przebieg i zakres budowy nie uległ zmianie zaś pozwana pozyskała na jej realizację środki unijne. Podnieść tutaj należy, że budowa gazociągu nie ogranicza się wyłącznie do nieruchomości i powódki, albowiem gazociąg będzie przebiegał przez wiele działek. Jest również oczywistym, że prace nad realizacją tej inwestycji, ze względów technicznych i prawnych, nie mogą być wykonywane jednocześnie, lecz są i nadal będą wykonywane sukcesywnie. W tym zaś stanie rzeczy nie można przyjąć, aby służebność ustanowiona na działce powódki utraciła dla pozwanej wszelki znaczenie, albowiem jest on nadal niezbędna i konieczna do zrealizowania zaplanowanej inwestycji polegającej na budowie gazociągu o określonych parametrach. Nie ma tutaj znaczenie, że upłynął termin zakreślony w postanowieniu Sądu w sprawie o sygn. akt I Ns 64/13, albowiem przedmiotowy termin nie dotyczył właściwej służebności przesyłu polegającej na prawie wybudowania i eksploatowania urządzeń przesyłowych, lecz służebności polegającej na prawie zajęcia na okres budowy szerszego pasa gruntu niż obszar samej właściwej służebności w celu wykonywania różnego typu prac niezbędnych do wybudowania samego gazociągu. Z treści samej służebności przesyłu wynika natomiast, że jej istota nie sprowadza się do zajęcia pasa gruntu w celu budowy urządzenia, lecz ma na celu stworzenie przedsiębiorcy korzystającemu z urządzeń, o jakich mowa w art. 49 § 1 k.c. trwałego tytułu do ich posadowienia na cudzych gruntach, co jest warunkiem wykonywania przez niego zadań i uczestniczenia w obrocie gospodarczym przez dostarczanie odbiorcom wody i energii, albo świadczenie dla nich usług. (OSN z dnia 9 lipca 2015r., I CSK 629/14, LEX nr 1766001) Na treść służebności przesyłu składa się przede wszystkim uprawnienie do posadowienia urządzeń wraz z zachowaniem pasa technicznego, a także uprawnienie do ich utrzymywania na niej oraz bieżącej eksploatacji, dozoru, konserwacji, remontu, modernizacji, usuwania awarii. (OSN z dnia 9 sierpnia 2016r., III CSK 770/15, (...) Lex) Ta okoliczność, że pozwana może mieć problemy i utrudnienia w realizacji inwestycji na nieruchomości powódki w związku z upływem terminu, do jakiego miały być zrealizowane prace przy budowie gazociągu, nie uzasadnia zniesienia samej służebności przesyłu, która przecież została ustanowiona jako służebność bezterminowa.

W przedmiotowej sprawie powódka nie wykazała również przesłanek zniesienia służebności przewidzianych w art. 294 k.c. Podnieść należy, że przesłankami roszczenia o zniesienie służebności przesyłu za wynagrodzeniem są po pierwsze zmiana stosunków, w skutek której służebność stała się dla właściciela nieruchomości obciążonej szczególnie uciążliwa, po drugie służebność nie jest konieczna do prawidłowego korzystania z przedsiębiorstwa. Przesłanki te muszą przy tym wystąpić łącznie. Punktem odniesienia dla wykazania zmiany stosunków jest data powstania służebności gruntowej co oznacza, że zmiana stosunków powinna nastąpić po tej dacie. Badanie zmiany stosunków, o jakiej mówi przepis z art. 294 k.c. powinno więc objąć czas od powstania służebności do dnia rozstrzygnięcia sprawy, na co trafnie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 kwietnia 1997 roku w sprawie o sygnaturze akt II CKN 43/97. Przez zmianę stosunków w rozumieniu omawianego przepisu należy natomiast rozumieć zarówno zmianę okoliczności związanych z wykonaniem konkretnej służebności przesyłu, jak i ogólną zmianę stosunków społeczno-gospodarczych. Zmiany stosunków nie można więc wykładać w sposób abstrakcyjny, w oderwaniu od okoliczności konkretnego przypadku; nadto powinna dotyczyć sfery gospodarczej i pozostawać w związku przyczynowym z wytworzeniem się stanu rzeczy szczególnie uciążliwego dla nieruchomości obciążonej. Ocena czy służebność stała się szczególnie uciążliwa dla właściciela nieruchomości obciążonej, jak również, czy jest konieczna dla prawidłowego korzystania z przedsiębiorstwa podlega ocenie z punktu widzenia społeczno-gospodarczego przeznaczenia tego prawa.

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie powódka nie udowodniła, że po wydaniu orzeczenia o ustanowieniu służebności, doszło do zmiany stosunków, wskutek czego służebność stała się dla niej szczególnie uciążliwa jak i tego, że służebność nie jest konieczna dla pozwanej dla prawidłowej realizacji inwestycji. Argumenty podniesione przez powódkę w niniejszym postępowaniu w istocie rzeczy stanowią powielenie argumentacji prezentowanej w postępowaniu o ustanowienie służebności, albowiem w istocie rzeczy sprowadzają się do kwestionowania planowanego przebiegu gazociągu i ustalonego przebiegu służebności ze względu jej uciążliwość. Tego rodzaju argumenty w niniejszej sprawie nie mają znaczenia, albowiem w postępowaniu o zniesienie służebności w trybie art. 295 k.c. tudzież art. 294 k.c., Sąd nie bada czy przebieg służebności został ustalony z uwzględnieniem zasady jak najmniejszego obciążenia nieruchomości służebnej. To postępowanie nie służy weryfikacji orzeczenia o ustanowieniu służebności zaś zakres okoliczności objętych kognicją Sądu jest całkowicie inny. Służebność przesyłu niewątpliwie ogranicza prawo własności powódki niemniej jednak prawo własności nie jest prawem, które nie może podlegać jakimkolwiek ograniczeniom. Zgodnie, bowiem z art. 64 ust. 3 Konstytucji, własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w zakresie, w jakim nie narusza ona istoty prawa własności. Ustawa zwykła może, zatem skutecznie ograniczyć prawo własności, albowiem takie rozwiązanie zostało przewidziane w porządku konstytucyjnym.

W tym zaś stanie rzeczy i mając na względzie powyższe Sąd oddalił powództwo jako niezasadne, o czym orzekł w pkt. I sentencji wyroku na podstawie art. 295 k.c.

Natomiast w pkt. II sentencji wyroku Sąd nie obciążył powódki kosztami procesu za I instancję, o czym orzekł na podstawie art. 102 k.p.c.

Sędzia:

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować w kontrolce uzasadnień sędziego.

2.  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć powódce oraz pełnomocnikowi pozwanej.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Elżbieta Myślińska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Sandomierzu
Osoba, która wytworzyła informację:  Anna Baran
Data wytworzenia informacji: